دانلود,پاورپوینت بررسی قش فضاهای عمومی در افزایش حس تعلق به محله نمونه موردی محله قبا و گلستان شرقی,pptx
 
بخشی از مطلب
 
. فضای عمومی و حیات جمعی
فضای عمومی بستری برای شک لگیری تجرب ههای مشترک جمعی است. هر کس با حضور در یک مکان با
دیگر کسانی که پیش از این، در همان لحظه و پس از آن چنین فضایی را تجربه کرده اند، با فعالیت خود نقشی
در شکل دهی آن داشته اند و بنا بر تفسیری که از فضا داشت هاند به نوعی با آن مواجه شده اند به تجربه مشترکی
می رسند. ثبات نسبی و پایداری روح یک مکان برآمده از همین خط اتصالی است که به صورت افقی و عمودی
تجرب هها را به هم متصل می کند. «ما با حضور مشترک در نهادهای خاص همچون آیی نها و مناسک، نمای شها و
اجراها، گفت وگوهای دسته جمعی و... هم م یتوانیم به تجربه مشترک دست یابیم » )مدنی پور، 1384 : 31 ( که این
تجربه و تعامل همان حیات جمعی می باشد.
5-3 . فضای عمومی و هویت جمعی
فضاهای عمومی، بستر شکل دهنده به هویت جمعی هستند و همزمان هویت خود را از رویدادها و فعالی تهایی
م یگیرند که درون آ نها رخ م یدهد. «در بعد اجتماعی، هویت بیانگر اشتراک در باورها، هنجارها، ارزش ها و منافعی
است که فرد را با دیگران پیوند م یدهد.یکی از را ههای ایجاد هویت برای شهر که البته با زمان و مکان کنونی شهر
نیز تناسب داشته باشد ایجاد فضاهای عمومی است. فضاهای عمومی بستر متعالی برای تعامل و روابط اجتماعی
بین افراد جامعه ایجاد نموده و ه مچنین م یتواند مکان خاطر ههای جمعی شهروندان باشد تا جایی که شهروند به
واسطه فضاهای عمومی مملو از خاطر ههای جمعی با گذشته فرهنگی خود ارتباط یافته و هویت اجتماعی کسب
م یکند » )حبیبی، 1378 : 30 (.
در ادامه به بررسی محله به عنوان فضای شهری در مقیاس کوچ کتر و حس تعلق محل های و ... می پردازیم:
4. محله
بررس یهای باستان شناسی و تاریخی نشان م یدهد، تقسیم فضایی شهرها به مناطق مسکونی از جمله محلات
شهری، نشان هی زندگی شهری از شهرهای اولیه تا عصر حاضر است. بررسی تاریخ شهرنشینی ایران نشان م یدهد،
در شهرهای تاریخی ایران، شالوده سازمان فضایی-کالبدی شهر بر نظام محل هبندی استوار بوده است و محله به
عنوان واحد پای ای و نظم دهنده ساختار فضایی و اجتماعی شهر، به قدری در شک لگیری آن تاثیر داشته که وجود
محل هها مبنای تعریف شهرها م یشده اند )ثقه الاسلامی و بهنامی فرد، 1391 : 2( به گفته چپمن؛ محلات به وسیله
توپوگرافی، دوره تاریخی توسعه شان، عملکرد یا گرو ههای اجتماعی غالب خود، نوع ساختما نها و مصالح و یا به
وسیله ترکیبی از این عوامل از یکدیگر قابل تمایزند. خصوصیات متمایز محلات مختلف کمک م یکند تا به شهر به
عنوان یک کل ساختاری بخشیده شود)چپمن، 1384 : 191 ( 1 محله، ناحیه ای است که آشنایی با آن باعث آسودگی
خاطر می گردد و هرچه شما از خانه خود به طرف لب ههای محله حرکت کنید، آشنایی شما با مردم مکا نهای دیگر
کم تر م یشود ) 112 : 2)krupat, 1985 محله مفهومی جغرافیایی و اجتماعی بوده و از نظر فیزیکی قسمتی از شهر و فضاهای باز و دارای گون ههای یکسانی از واحدهای مسکونی باشد که یک کاربری تجاری یا مذهبی در مرکز آن
قرار دارد و ساکنین آن از نظر طبقه اجتماعی یا قومیت دارای تشابه هستند ) 25 : 1)mitchell, 1989 .
1-4 . فرآیند هوی تیابی و محله
پایداری هویت در محله با ارجاع به ریش هها و خاستگا ههای قدیمی آن قابل دسترسی است. به گفته شولتز:ِ
به منظور برقراری پیوندی پرمعنا بین انسان و محیط، نیازمند یافتن هویت هستیم یعنی به مکانی تعلق داشتن.
)شولتز، 1381 : 94 ( 2.
هویت فرد در گرو برآیند متناسب و مناسبی از سایر هویت های وی از جمله هویت فرهنگی و اجتماعی است.
هویت اجتماعی و فرهنگی نیز در گرو برخورداری از شرایط مناسب زیستی به ویژه زندگی اجتماعی و فرهنگی
است، ب هگونه ای که بتواند منشا خاطره برای فرد گردد. احساس تعلق هم مبنای احساس مسئولیت و به دنبال آن
مشارکت در توسعه شهری و منطق های است. در واقع با توجه به نکات ذکر شده درمی یابیم محله و شهر بدون عامل
انسان مفهوم ندارد؛ بنابراین وقتی از شهر م یگوییم، منظور تعاملات انسانی است. تعاملات انسان با انسان، انسان با
محیط و انسان با شهر؛ و به همین دلیل هویت شهر، هویت انسان را تشکیل م یدهد. از آنجا که مرکز هر محله از
نظر اجتماعی و فرهنگی جایگاهی غیر قابل انکار در زندگی شهری امروزی دارد و بنا به مشاهدات، از توجه ک متری
در زندگی اجتماعی ما برخوردار است؛ لذا م یطلبد با توجه بیشتر به این فضا و خلق فضاهای کالبدی به جایگاه آن
اهمیت بیشتری داده شود به شکلی که بتواند تعاملات اجتماعی و انسانی را افزایش دهد.
2-4 . انسان، محیط و رفتار اجتماعی
انسا نها نیازمند ارتباط با یکدیگر بوده، در حین داشتن تعاملات اجتماعی رشد کرده و به بلوغ فکری می رسند و
در این میان، نحوه ساخت کالبد و بدنه شهری بافت محلات که باعث ایجاد ارتباط بین شهروندان و هم محله ا یها
م یشود، اهمیت ویژه ای پیدا م یکند. یان گل در کتاب )زندگی در فضای میان ساختما نها، 1387 ( 3 در فصل دوم
مورد نیاز به ارتباط بین افراد را این گونه توضیح داده است: «ملاقا تها و فعالی تهای روزانه در فضاهای عمومی یک
منطقه مسکونی به افراد قابلیت بودن میان دیگران برای دیدن و شنیدن و تجربه نمودن چگونگی عملکرد مردم
در موقعی تهای متفاوت را می بخشد. مراکز محلات از نظر کالبدی و شکل به دو صورت وجود داشته اند. نخست به
صورت یک راسته یا گذر که کمی از گذرهای دیگر در محل استقرار فضاهای تجاری و اجتماعی عری ضتر بودند.
نوع دوم مرکز محله به صورت میدا نهای کوچک بوده است. این میدا نها اغلب در محل تقاطع چند راه یا در کنار
راه اصلی محله قرار داشتند و در پیرامون برخی از آنها تعدادی دکان برای عرضه کالاهای ضروری روزانه و هفتگی
اهالی محله قرار داشت. همچنین مسجد، حمام، آب انبار و بعضی دیگر از فضاهای عمومی محله در کنار همین
میدان ساخته م یشد .